Ի՞նչ է հույսը
«Հույսը սրտի ամենաբաղձալի ցանկությունն է», - ասում է Դեյվիդ Այկմանը: Հույս հասկացությունը, ինչպես շատ բառեր, այսօր պահանջում են հստակեցում: Այս բառը հաճախ արտաբերվում է այնպես, կարծես հոմանիշ լինի «ցանկանալուն»: Մենք օգտագործում ենք այդ բառը ցույց տալու համար մեր բաղձանքը այն բանի նկատմամբ, որին մենք ձգտում ենք հասնել, սակայն դա անելն որոշակիորեն անհնար է թվում: Մենք հույս ենք տածում, որ մեր խնդիրները կանհետանան, մեր բանկային հաշիվները կբազմապատկվեն, մեր երեխաները կդառնան կատարյալ եւ այլն:
Այնուամենայնիվ հույսը, ինչպես սահմանված է քրիստոնեական աշխարհայացքում, ավելի ուժեղ է, քան ցանկությունը, ավելի հստակ և հաստատուն, քան անորոշ ձգտումը: Այն իր մեջ կրում է հետաձգված, բայց միևնույն ժամանակ կատարման երաշխիքի գաղափարը: Դա այն հավաստիացումն է, որ ինչ-որ բան գործի է դրված և իր ճիշտ ժամանակին իրագործվելու է: Ֆերմերը հույս ունի, որ սերմը, չնայած ցանված լինելով հողի տակ, բերք է տալու: Նմանապես, աստվածաշնչյան համարները հիմնավորում են հույսի գաղափարը, թե ո՞վ է Աստված, ի՞նչ է արել Աստված, ի՞նչ է խոստացել Աստված:
Նոր Կտակարանի ժամանակների մշակութային միջավայրում Ավետարանը տարածվեց այնպիսի զորությամբ և ուժով, որ մարտահրավեր նետեց գերակշռող աշխարհայացքներին և «պայթեցրեց» աշխարհը՝ փոխակերպող կյանքի տեսլականով. Ավետարանն ուղերձ է և հույսի ճանապարհ։ Ուստի, հստակ է, որ քրիստոնեական հույսը տարբերվում է ցանկության մտածողությունից, ուժի մղումից կամ փուչ երազանքներից:
Պողոս առաքյալը և Նոր Կտակարանի շատ այլ գրողներ Աստծուն բնութագրում են որպես «հույսի Աստված»: «Հույս» բառն ինքնին 85 անգամ գործածվել է միայն Նոր Կտակարանում, և ամբողջ Աստվածաշնչում անընդհատ շեշտվում է, որ Աստծո հետ փոխհարաբերությունները հույսի գերագույն հիմքն են: Հռոմեացիներին ուղղված նամակում Պողոսն ասում է. «Բայց գիտենք, որ Աստուծուն սիրողներին ամեն բաները գործակից են լինում դէպի բարին նորանց՝ որ նախասահմանելովը կանչուած են»: Առաքյալը խարսխում է հավատացյալներին հույսի հստակության և սպասելու անհրաժեշտության մեջ: Վերջն անշուշտ գալու է, իսկ մինչ այդ մենք պետք է վստահենք Աստծուն, ապավինենք Սուրբ Հոգուն և Նրա խոստումներին:
Ժամանակակից աշխարհը և աշխարհայնացման հետևանքները առավել տեսանելի են՝ ներկայից այն կողմ տեսնելու, սեփական հանգամանքներից դուրս մտածելու կամ Աստծուն հավատալու՝ փոփոխելու կամ գոյատեւելու մեջ: Այս կյանքը, այս աշխարհն այժմ և անմիջականորեն ձևավորում և վերահսկում է մեր ուշադրությունը, մեր ցանկությունները և մեզ հուզող խնդիրները: Բայց այստեղ Պողոսը մեր երկրային կյանքը զուգորդում է հավերժական նպատակի հետ, որը կարող է ցույց տալ՝ ովքեր ենք մենք և ինչ ենք անում: Դառնալ հույսի ժողովուրդ նշանակում է մշակել հավերժական հեռանկար, կարողություն՝ փորձությունների ժամանակ Աստծուն տեսնելու, ցուցաբերելու ունակություն՝ դիմադրելու հուսահատությանն ու ճնշմանը:
Խնդիրը ոչ թե թերագնահատելն է կյանքն այս երկրի վրա, այլ այդ համատեքստում դնելը: Նեղությունները պետք է կշռվեն հավերժության լույսի ներքո: Մեր հույսերն ու սպասումները խարսխված են ավելի մեծ և վերջնական իրականության մեջ, որը և՛ որոշակի է, և՛ փոխակերպվող: Նեղությունները չեն դառնում պակաս իրական, ոչ էլ անկարևոր կամ պակաս ցավոտ, բայց դրանք սահմանափակված են իրենց ազդեցությամբ և հնարավորություններով այն գիտելիքներով, որոնցով դրանք ևս պետք է անցնեն:
Քրիստոնեական կյանքի երեք սյուներն են հավատքը, հույսը և սերը: Հեշտ է ընդգծել հավատքն ու սերը՝ միաժամանակ հույսն անտեսելով կամ պակաս կարևորելով: Այնուամենայնիվ, հույսը կարևոր է և անզիջում: Ինչպես ասում է Եբրայեցիների հեղինակը. «Որ հաստատ եւ անշարժ խարիսխի պէս ունինք մեր անձի համար. որ եւ մտնում է վարագուրի ներսի կողմն էլ»: Քրիստոնեական հույսը վարակիչ է. այն իրական, ապահով և արժեքավոր ազդանշան է դեպի մակերեսային հույսերով լի կամ անհույս աշխարհի համար:
Հեղինակ՝ Ստյուարտ ՄքԱլիստեր
Աղբյուրը՝ rzim.org
Թարգմանեց Անի Նիկողոսյանը